تالاب زیبای هشیلان در فاصله ۳۱ کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه در دهستان الهیارخانی بخش مرکزی در مسیر جاده کرمانشاه-روانسر واقع شده و محلی بسیار مناسب جهت پژوهش های پرنده شناسی و طبیعت گردی است.
ارتفاع متوسط تالاب از سطح دریا ۱۳۰۰ متره و زیستگاهی مناسب برای پرندگانی مثل لک لک، حواصیل، بوتیمار ، غار خاکستری و انواع اردک محسوب می‌شود. روباه و شنگ هم در اطراف تالاب به وفور دیده می‌شود. تالاب هشیلان در یک منطقه دشتی با شیب مختصر از شمال به جنوب قرار گرفته است.

در داخل و حاشیه تالاب جانوران مختلفی از گونه‌هایی متنوع زندگی می‌کنند به طوری که بر اساس بررسی‌های به عمل آمده، هر ساله با شروع باران‌های پاییز و سرد شدن هوا پرندگان زیادی از آسیای مرکزی به این زیست بوم می‌آیند و زمستان را در این تالاب می‌گذرانند. این تالاب مأمن و مأوای مناسبی جهت گذران زمستان برای تعداد زیادی از پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی به شمار می‌رود و هر ساله گروه‌های پرندگان مذکور توجه شکارچیان و علاقمندان به طبیعت را به خود جلب می‌کند.

میانگین بارش سالانه در تالاب هشیلان ۴۵۱ میلی‌‌متر است و در سراسر سال باد در جهات مختلف در این منطقه می‌وزد. در داخل محدوده تالاب هیچ درخت خودرویی وجود ندارد فقط گونه‌ ای بید به صورت خیلی پراکنده و بسیار اندک در چند نقطه از تالاب رویش دارد. پوشش گیاهی سطح تالاب علفی است که به صورت گیاهان آبزی در داخل آب رشد کرده‌‌اند.در داخل و حاشیه تالاب جوندگانی از خانواده موش‌ها و پستاندارانی همچون گرگ، روباه، خرگوش، شغال و گربه وحشی زندگی می‌کنند. ارتفاعات خورین واقع در شمال و شمال غربی تالاب، زیستگاه مناسبی برای بز وحشی است.  این تالاب مأمن و مأوای مناسبی برای زمستان‌گذرانی تعداد زیادی از پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی به شمار می‌رود.

هشیلان که به دلیل مأوا دادن به پرنده‌های مهاجر جزء مناطق حفاظت شده در نظر گرفته شده است، تنها تالاب استان کرمانشاه است که به عنوان یک اکوسیستم آبی همواره مورد توجه علاقه مندان به طبیعت گردی بوده است. بر اساس بررسی‌‌های به عمل آمده، هر سال با شروع باران‌‌های پاییزی و سرد شدن هوا، پرندگان زیادی از آسیای مرکزی به این زیست‌بوم آمده و زمستان را در این تالاب می‌ گذرانند. این پرندگان عبارتند از اردک سر سبز، خوتکا، اردک ارده‌ ای، گیلار، خوتکای پر سفید، نوک پهن، کشیم کوچک، کشیک گردن سرخ، غاز خاکستری، چنگر معمولی، چنگر نوک سرخ، کاکایی نوک سبز و بعضی سال‌ ها نیز به طور اتفاقی فلامینگو، پلیکان و قو به عنوان گروه پرندگان آبزی و بوتیمار، بوتیمار کوچک، یلوه، اگرت‌ های کوچک و بزرگ، گاو چرانک، حواصیل‌ ها، لک‌ لک، خروس کولی، خروس کولی اجتماعی، سلیم کوچک، سلیم طلایی، آبچیلک پا سبز، ماهی خورک کوچک و ماهی خورک ابلق به عنوان پرندگان کنار آبچر و سایر پرندگان از جمله شکاری‌‌ها (عقاب، سارگپه، سنقر، کور کور)، جغد کوچک، شاه بوف، سبزه قبا، زنبور خوار، هد هد، کبک، بلدرچین، تیهو، چکاوک، دم جنبانک، سار، زاغی، کلاغ سیاه، زاغ نوک سرخ و حتی غراب به عنوان پرندگان خشک‌ زی که در اطراف تالاب زندگی می‌کنند.

نام تالاب بر اساس گویش کردی، مرکب از دو بخش «هشی» به معنی مار و «لان» به معنای خانه است. بنابراین نام هشیلان به معنی لانه‌ی ماران است زیرا در این تالاب تعداد زیادی مار به ویژه مار آبی و مار چلیپر وجود دارند. لاک‌ پشت خزری یا گونه لاک‌ پشت برکه‌‌ای و لاک‌ پشت مهمیزدار در این زیستگاه به فراوانی یافت می‌‌شوند. سوسمار آگاما، مارمولک و سمندر نیز از دیگر خزندگان این تالاب هستند.

 منبع:سیری درایران،