مقدمه

همانطور که می دانیم  زندگی انسان همواره با وقوع حادثه اجین است، مخاطرات متعدد با منشأ طبیعی یا انسانی به سرعت یک چشم بر هم زدن قادر است زندگی را دگرگون کند و به گونه ‏ای نشانه ‏های حیات را از پهن ه‏ای وسیع بزداید که گویی روزی حتی یک موجود زنده در آن نمی‏ زیست. بر این اساس لزوم رعایت تمهیداتی پیشگیرانه جهت مصون داشتن انسان‏ها از خطرات احتمالی از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. پدافند غیر عامل یکی از مهمترین تمهیدات پیشگیرانه است که در ادامه به توضیح تخصصی تر در این رابطه می پردازیم .

حوزه های پدافند غیر عامل

پدافند غیرعامل به هشت حوزه زیر تقسیم می شود :

1-   پدافند غیر عامل زیستی

2-   پدافند غیر عامل سایبری

3-   پدافند غیر عامل کالبدی

4-   پدافند غیر عامل اقتصادی

5-   پدافند غیر عامل مردم محور

6-   پدافند غیر عامل شیمیایی

7-   پدافند غیر عامل پرتویی

8-   پدافند غیر عامل عمومی

 پدافند غیر عامل عمومی :

Ø     تعریف : پدافند غیر عامل به مجموعه اقدامات غیر مسلحانه ای که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقاء پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدها و اقدامات نظامی دشمن می شود .

Ø     اهداف :

-         آمادگی

-         تداوم کارکردی

-         مدیریت بحران

-         بازدارندگی

-         کاهش آسیب پذیری

-         ارتقاء بهداشت پدافندی

-         مصون سازی کشور ( مردم ، پیکره ، دستگاه ها ) در برابر انواع تهدید

_____________________________________________________________

  پدافند زیستی

Ø     تعریف : مجموعه ای از اقدامات از قبیل رصد و پایش ، آشکارسازی ، هشداردهی ، تشخیص ، تصمیم و عملیات ، کنترل ، مدیریت بحران ، حفاظت و پیشگیری ، امداد و نجات ، درمان ، بازیابی و بازتوانی ، منابع ، محدود سازی و رفع آلودگی در برابر تهدیدات زیستی که موجب حفاظت از سرمایه های ملی در برابر تهدیدات زیستی و کاهش آثار و عواقب ناشی از آن ها می گردد .

   ______________________________________________________________

    پدافند سایبری

   پدافند کالبدی

Ø     تعریف: مجموعه اقدامات ، تدابیر ، اصول و الزامات پدافندی و مهندسی است که زیر ساخت های کشور را در وضعیت بهره برداری ، در حال ساخت و در حال مطالعه ، در برابر انواع تهدیدهای زیر ساختی ، سخت ،اقتصادی و سایبری ایمن و پایدار می کند .

Ø     اهداف:

1-     مطالعه و طراحی مجدد و باز مهندسی نظام فنی و مهندسی پدافند کالبدی

2-     سازماندهی قرارگاه بنیادین پدافند کالبدی کشور

3-     تهیه نظامات و آئین نامه های تخصصی فنی و مهندسی پدافند کالبدی

4-     طراحی و استقرار و راهبری نظام آموزشی تخصصی پدافند کالبدی کشور

پدافند اقتصادی

Ø     تعریف : مجموعه اقدامات غیر نظامی که موجب توانایی آشکارسازی ، ارتقا سطح مصونیت و بازدارندگی ، کاهش آسیب پذیری ، تداوم تامین با کیفیت و پایدار نیازهای اساسی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدهای اقتصادی دشمن می شود .

Ø     اهداف :

-         استفاده دشمن به عنوان یک ابزار در جنگ اقتصادی

-         شناخت پیش دستانه تهدیدات و استراتژی دشمن

-         مشخص کردن نقاط آسیب پذیر خود

-         شناسایی و اتخاذ رویکردها و راهبردهای اساسی

   پدافند مردم محور               

Ø     تعریف: مجموعه اقدامات ، تدابیر ، راهبرد ها ، طرح ها ، برنامه ها و زیرساخت هایی است که به کشور قدرت حفاظت و صیانت و اداره مردم را می دهد . همچنین امکان تامین نیازهای آن ها مخصوصا در زمان بحران و جنگ را فراهم کرده و پیوستگی میان حکومت و مردم را در برابر تهدیدات این حوزه دشمن تضمین می کند .

Ø     اهداف:

1-     صیانت و حفاظت از مردم

2-     حفظ انسجام و پیوستگی حکومت و مردم

3-    تامین نیازمندی های مردم در شرایط خاص

4-    ارتقای انسجام بین حکومت و مردم

5-     تسهیل مدیریت بحران

6-      مشارکت مردم در دفاع ( دفاع با مردم )

7-     هدایت و آرامش بخشی مردم

  پدافند شیمیایی

Ø     تعریف : به مجموعه ای از اقدامات پیشگیرانه شیمیایی شامل رصد و پایش ، تهدیدات و حوادث شیمیایی ، تشخیص و اعلام وضعیت ، محدود سازی منطقه آلوده ، امداد و نجات ، درمان مصدومین ، پاکسازی منطقه آلوده ، بازیابی ، آموزش ، تمرین ، ارتقای آمادگی ، کاهش آسیب پذیری ها ، مصون سازی زیرساخت های شیمیایی و مدیریت بحران حوادث شیمیایی کشور در برابر هرگونه تهدید و حادثه متصوره ، پدافند شیمیایی اطلاق می گردد .

Ø     اهداف :

-        ایجاد هماهنگی از طریق سازماندهی تعریف وظایف در دستگاه های ذیربط فرهنگ سازی

-        بررسی سناریوهای تهدید

-        آموزش و ارتقای آگاهی

-        شناسایی تهدیدات و آسیب ها

-        کاهش آسیب پذیریها

-        آمادگی واکنش

________________________________________________________________

   پدافند پرتوی

Ø     تعریف : به مجموعه اقدامات رصد و پایش ، آشکارسازی ، هشداردهی ، تشخیص ، تصمیم و عملیات ، کنترل ،حفاظت و پیشگیری ، امداد و نجات ، درمان ، بازیابی و بازتوانی منابع ، محدود سازی و رفع آلودگی در برابر تهدیدات و حوادث پرتوی برای به حداقل رساندن آثار و عواقب زیانبار ناشی از آن ها اطلاق می گردد .

Ø     اهداف :

-        حفاظت فردی

-        حفاظت جمعی

-        حفاظت تجهیزات و سازه ها

-        اندازه گیری کمیت های پرتوسنجی

-        شناسایی و اندازه گیری کمی منابع پرتوزا

-        کالیبراسیون تجهیزات پرتو سنجی

-        پیشگیری از آلودگی

-        کنترل و رفع آلودگی

-        پسمانداری

_______________________________________________________________